Interactie tussen mens en machine is hot. Dat blijkt uit de animo voor Human Machine Communication, de superleuke kenniskring met veel energie. Met slechts weinig voorinformatie melden zich op donderdag 21 januari al 26 deelnemers voor dit inspirerende webinar van professor dr. Fokie Cnossen.

Als directeur onderwijs Kunstmatige Intelligentie en Human Machine Communication aan de Rijksuniversiteit Groningen is Cnossen nauw betrokken bij de mastertrack op dit gebied. Logisch, want als er iemand een goed verhaal vertelt over de interactie tussen mens en machine, dan is zij het.  

Feeling

Een timmerman die zelf een plank zaagt voelt, hoort, ruikt en ziet hoe het zaagproces zich onder zijn handen afspeelt. Al zijn zintuigen heeft hij ‘aan staan’ voor directe feedback op het proces. Als machines het zagen overnemen, groeien mens en het maakproces uit elkaar. De feedback over hoe het zagen van de plank verloopt leunt hierdoor steeds vaker op visuele en cognitieve representatie van dat proces. De zintuigen van de timmerman worden vervangen door sensoren en camera’s van de machine. Cognitieve Engineering wordt hierdoor steeds belangrijker, om goed ‘feeling’ te houden met het zaagproces.

Cognitive Engineering

Cognitieve Engineering is het optimaliseren van de samenwerking tussen mens en systeem en gaat specifiek over effectiviteit, efficiency en veiligheid. Professor Donald Arthur Norman had dit in de jaren 80 van de vorige eeuw al in de gaten. Hij is directeur van The Design Lab aan de Universiteit van Californië en vooral bekend vanwege zijn expertise op het gebied van ontwerp, bruikbaarheidstechniek en cognitieve wetenschap en beschreef toen al de basisprincipes voor het controleren van processen. ‘Cognitive Engineering is a type of cognitive science, trying to apply what is known from science to the design and construction of machines.’

Verrijking

Cnossen doorloopt de ontwikkeling vanaf het begin, waarin de timmerman zelf met een zaag de plank zaagt en ziet wat hij doet, tot aan de machine die met een ingewikkelde virtuele bediening dezelfde plank buiten het zicht van de timmerman zaagt. Dit roept allerlei reacties op in de ‘digitale zaal’. Vooral voorbeelden uit de praktijk waarin deze werkwijze wel of juist niet goed gaat. Het resultaat is een superleuke kenniskring met veel energie. En bovendien een verrijking van de theorie van Cnossen. Hoe het met extra feedback, door middel van logica, kracht (haptisch), licht en kleur en geluid, lukt om de operator de ziel van zijn machine te laten begrijpen en besturen.