Net als bedrijven zien scholen het teruglopende animo voor techniekstudies met lede ogen aan. Hoe krijgen we jongeren zo ver dat ze techniek gaan studeren en enthousiast worden voor een loopbaan in Noord-Nederland? Het antwoord op deze vraag is de basis voor de unieke samenwerking tussen de high tech bedrijven en de opleidingscentra. Menselijk kapitaal ontwikkelen voor een plezierige en duurzame loopbaan, waar bedrijven, scholen en bovenal studenten wel bij varen. De Noordelijke ‘human capital roadmap’ is geboren.

Bedrijfscultuur

Leerlingen en leerkrachten weten volgens Laura Keijzer van adviesbureau Berenschot, onvoldoende wat er in de bedrijven speelt. ,,En scholen vinden dat de begeleiding van stages binnen de bedrijven te wensen overlaat. Dat vraagt dus om een goed gesprek, maar eigenlijk om meer dan dat. Het onderwijs wil voldoende nieuwe studenten aantrekken om hun technische opleidingen goed gevuld te houden. En de bedrijven zoeken geschikt personeel dat aansluiting heeft bij de bedrijfscultuur.’’

21-century skills

Het bepalen van de cultuur is volgens Peet Ferwerda, projectleider strategische beleidsvorming aan het Friesland College dan ook de eerste stap. ,,Er is een gat tussen wat bedrijven vragen en wij als onderwijs bieden. Niet zozeer op het gebied van technische kennis, maar vooral in beroepshouding, zeg maar 21-century skills.’’ Er moeten volgens Ferwerda nieuwe samenwerkingsvormen komen tussen scholen en bedrijven om dit soort vaardigheden te ontwikkelen. Wie wil samenwerken moet weten aan welk profiel student of medewerker moet voldoen. Daarom kijkt hij naar vier gebieden: kennis, vaardigheden, persoonlijke kwaliteiten en de basis beroepshouding. ,,Bedrijven zoeken medewerkers voor wie het logisch is om kennis te delen, die zelfstandig op onderzoek uitgaan en willen blijven leren. Geen mensen die zeggen: ik snap er niks van, ze moeten het me maar beter uitleggen en om half vijf ga ik naar huis!’’

Casusonderwijs

Dit vraagt om een andere organisatie van het onderwijs, bijvoorbeeld op basis van casussen. Voor wie van structuur houdt en van te voren wil weten wat er gebeurt is deze manier van stagelopen niks. Maar Jelmer Kloosterman en Sven Raven, beiden derdejaars student mechatronica aan ROC Friese Poort, hebben wel zin in een nieuw avontuur waarbij ze zelf aan het roer staan van hun eigen leerproces. ,,Zélf mijn leerdoelen bepalen en meer vrijheid in wat ik doe is veel leuker en ik leer er meer van’’, vertelt Jan enthousiast. Sven heeft ook meer vrijheid ervaren. ,,Mijn taak was om fouten of bijna-fouten op te zoeken. Doordat ik zelf ben afgestapt op ervaren medewerkers, heb ik veel geleerd. Meer dan wanneer ik een vastgesteld programma of schema had moeten afwerken.’’ Jelmer vertelt zich vaak te hebben voorgesteld omdat hij in de fabriekshal telkens nieuwe collega’s ontmoette. ,,Dit geeft meteen de mogelijkheid om vragen te stellen over waar ze mee bezig zijn en hoe ze hun werk doen.’’

Docentstage

Dat ook docenten nog kunnen leren bewijst Fokko van Duinen, docent Middenkader Engineering aan ROC Friese Poort. Hij heeft als eerste docent stagegelopen bij Neopost Technologies. ,,Vooral om te weten wat er écht speelt in een bedrijf. Ik heb geleerd over het reduceren van risico’s en over machineveiligheid en ik ben rondgeleid door een oud-leerling bij de automatische inpakmachine. Ik heb in de praktijk ervaren hoe gevaren gereduceerd worden. Deze kennis is waardevol, omdat ik nu een beter beeld heb van de praktijk. Eigenlijk moet elke docent om de zoveel tijd tien dagen op stage om kennis op te frissen.’’

Voor stagebegeleider Ben Scholtanus, Manager Operations Engineering bij Neopost Technologies, is de ‘docentstage’ een prachtige manier om de dynamiek van scholen en bedrijven beter op elkaar afgestemd te krijgen. ,,Met Fokko hebben we nu een stagebegeleider die weet hoe het bij ons bedrijf werkt. Hierdoor kan hij beter dan voorheen inschatten welke student bij ons past en hij kan studenten beter voorbereiden. Niet alleen op hun stage, maar in het algemeen op het werken bij een bedrijf.’’ Hoe meer bedrijven op deze wijze gaan samenwerken met scholen, hoe beter dit volgens Scholtanus is. ,,Want elk bedrijf doet weer andere dingen waar docenten van kunnen leren.’’

In de media

Leeuwarder Courant, 29 juni 2018: Techbedrijven en mbo’s willen samen beter personeel opleiden

Dagblad van het Noorden, 29 juni 2018: Techbedrijven en mbo’s willen samen beter personeel opleiden

Heerenveensche Courant, 29 juni 2018: Hightechbedrijven en opleidingcentra ondertekenen samenwerking

Website Friesland College, 28 juni 2018: Samenwerken met bedrijven en mbo in ‘hightech’-regio Drachten

Drachtster Courant, 2 juli 2018: De Noordelijke ‘human capital roadmap’ is geboren

Fotoreportage door Lisa Mulder, eerstejaars student opleiding Fotografie aan ROC Friese Poort.